آیا می دانستید که حدود ۷۰ درصد افراد به نوعی ناهنجاری در ردیف دندان های خود نیاز به درمان دارند؟ ارتودنسی ثابت فلزی یکی از موثرترین و پرکاربردترین روش های درمانی برای اصلاح ناهنجاری های دندانی است که توسط متخصصین در سراسر جهان توصیه می شود.
امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از براکت های فلزی مدرن، درمان ارتودنسی به روشی مطمئن و قابل اعتماد برای دستیابی به لبخندی زیبا تبدیل شده است. در این راهنمای جامع، به بررسی تمام جنبه های ارتودنسی فلزی، از مراحل درمان تا هزینه ها و مراقبت های لازم در کلینیک دندانپزشکی پدیدار خواهیم پرداخت.
در ادامه این مقاله، شما با تمام جزئیات مربوط به درمان ارتودنسی، مزایا و معایب آن، و خدمات تخصصی ارائه شده در کلینیک دندانپزشکی پدیدار آشنا خواهید شد.
آشنایی با ارتودنسی ثابت فلزی
براکت های فلزی یکی از متداول ترین روش های درمانی در دنیای ارتودنسی دندان هستند که بسیاری از ما آن را با نام “سیم کشی دندان” می شناسیم. در ادامه با جزئیات بیشتری به بررسی این روش درمانی می پردازیم.
تعریف و مزایای ارتودنسی ثابت فلزی
ارتودنسی ثابت فلزی شامل براکت های کوچکی است که به سطح جلویی هر دندان چسبانده می شوند و توسط سیم های فلزی به هم متصل می گردند. این براکت ها معمولاً از جنس استیل ضد زنگ هستند که دوام و استحکام بالایی دارند. در این روش، از حلقه های لاستیکی به نام ماژول نیز برای نگهداری سیم ها استفاده می شود.
مزایای اصلی ارتودنسی ثابت فلزی عبارتند از:
- مقاومت و استحکام بالا: براکت فلزی مقاوم ترین و بادوام ترین سیستم براکت است، زیرا اجزای آن فلزی بوده و کمتر از سایر سیستم های براکت آسیب پذیر هستند.
- کارآمدی بالا: با وجود پیشرفت های زیادی که در حوزه درمان ارتودنسی صورت گرفته، همچنان براکت فلزی کارآمدترین و مطمئن ترین روش درمان ارتودنسی است.
- هزینه مناسب: این نوع ارتودنسی نسبت به گزینه های مدرن تر مانند براکت های سرامیکی یا ارتودنسی نامرئی، هزینه پایین تری دارد.
- کنترل بیشتر: متخصصین ارتودنسی با استفاده از براکت های فلزی می توانند تنظیمات دقیق تری انجام دهند و کنترل بیشتری بر روند درمان داشته باشند.
تفاوت ارتودنسی ثابت فلزی با سایر انواع ارتودنسی
ارتودنسی ثابت فلزی تنها یکی از انواع روش های ارتودنسی است. در مقایسه با سایر روش ها:
ارتودنسی سرامیکی: در این روش از براکت های همرنگ دندان استفاده می شود که ظاهر بهتر و کمتر مشخصی نسبت به نوع فلزی دارد، اما استحکام کمتری دارد.
ارتودنسی لینگوال: در این روش نیز از سیم و براکت فلزی استفاده می شود، اما در سمت داخلی دندان ها نصب می شود که آن را کاملاً نامرئی می کند.
ارتودنسی نامرئی (متحرک): برخلاف ارتودنسی ثابت، این نوع قابل جداشدن است و ظاهر شفاف تری دارد، اما برای درمان ناهنجاری های پیچیده مناسب نیست.
موارد استفاده از ارتودنسی ثابت فلزی
ارتودنسی ثابت فلزی برای درمان انواع ناهنجاری های دندانی استفاده می شود، از جمله:
- ناهماهنگی های شدید فک و دندان
- کجی شدید دندان ها
- فاصله زیاد بین دندان ها
- مشکلات بایت (گاز گرفتن) و اکلوژن
- ازدحام دندان ها
مدت زمان درمان با ارتودنسی ثابت فلزی معمولاً بین ۱۸ تا ۲۴ ماه است، اما این زمان بسته به شدت ناهنجاری و سن بیمار متغیر است. در برخی موارد، درمان می تواند بین ۶ ماه تا ۳ سال طول بکشد.
علاوه بر این، از آنجایی که براکت ها به صورت ثابت روی دندان ها قرار می گیرند، نتیجه درمان کمتر به همکاری بیمار وابسته است که این امر به خصوص برای کودکان و نوجوانان مزیت محسوب می شود.
مراحل درمان ارتودنسی ثابت فلزی
درمان ارتودنسی ثابت فلزی فرآیندی مرحله به مرحله است که برای اصلاح ناهنجاری های دندانی طراحی شده است. هر مرحله از این فرآیند نقش مهمی در موفقیت نهایی درمان ایفا می کند. در ادامه با مراحل اصلی این درمان آشنا می شویم.
مشاوره و برنامه ریزی درمان
اولین گام در مسیر ارتودنسی ثابت فلزی، جلسه مشاوره با متخصص ارتودنسی است. در این جلسه، معاینه بالینی کاملی از وضعیت دهان و دندان شما انجام می شود. همچنین متخصص به بررسی سوابق پزشکی شما می پردازد تا هرگونه مشکل احتمالی را شناسایی کند.
در ادامه، برای تشخیص دقیق تر، تصویربرداری های لازم مانند رادیوگرافی پانوراما و سفالومتری انجام می شود. علاوه بر این، قالب گیری از دندان ها برای بررسی دقیق تر انجام می گیرد. این مرحله معمولاً یک تا دو جلسه طول می کشد و طی آن هزینه ها و مدت زمان تقریبی درمان نیز مشخص می شود.
نصب براکت های فلزی
پیش از نصب براکت ها، دندان ها باید کاملاً تمیز و آماده شوند. ابتدا جرم گیری و تمیزکاری حرفه ای انجام می شود تا هرگونه پلاک یا جرم دندانی از بین برود. سپس مراحل زیر انجام می شود:
- آماده سازی سطح دندان: دندان ها با خمیر مخصوص و بدون طعم پولیش می شوند.
- خشک کردن دندان ها: با استفاده از هوای فشرده، دندان ها کاملاً خشک می شوند.
- اچ کردن: ماده ای اسیدی به مدت حدود ۳۰ ثانیه روی سطح دندان ها قرار می گیرد تا سطح مینا برای چسبیدن بهتر براکت ها آماده شود.
- چسباندن براکت ها: چسب مخصوص دندانپزشکی روی براکت ها قرار گرفته و براکت ها با دقت روی سطح دندان ها نصب می شوند.
- سخت کردن چسب: با تابش نور مخصوص، چسب براکت ها سخت می شود.
- عبور سیم اولیه: پس از نصب براکت ها، سیم قوس دار از داخل آن ها عبور داده می شود و با لیگاچورها (کش یا سیم ظریف) محکم می شود.
مدت زمان نصب براکت ها حدود یک ساعت است و معمولاً درد چندانی ندارد.
تنظیمات دوره ای
یکی از مهم ترین مراحل درمان ارتودنسی، جلسات تنظیم دوره ای است که هر سه تا چهار هفته یکبار انجام می شود. در این جلسات:
- سیم ها و کش های ارتودنسی تعویض می شوند
- به مرور زمان، سیم های ضخیم تر و محکم تری استفاده می شود
- پیشرفت درمان توسط متخصص بررسی می شود
- تنظیمات لازم برای ادامه حرکت صحیح دندان ها انجام می شود
پس از هر جلسه تنظیم، ممکن است تا چند روز درد خفیفی احساس کنید که طبیعی است و به تدریج کاهش می یابد.
مراحل پایانی درمان
زمانی که دندان ها به موقعیت مطلوب رسیدند، براکت ها توسط متخصص ارتودنسی با دقت برداشته می شوند. این مرحله باید با احتیاط انجام شود تا به مینای دندان آسیب نرسد. مدت زمان کل درمان بین ۱۸ ماه تا ۲ سال متغیر است و به شدت ناهنجاری ها بستگی دارد.
اما برداشتن براکت ها به معنای پایان کامل درمان نیست. پس از آن، مرحله نگهداری آغاز می شود که طی آن از نگهدارنده (ریتینر) استفاده می شود. این وسیله که می تواند ثابت یا متحرک باشد، از برگشت دندان ها به موقعیت قبلی جلوگیری می کند. معمولاً استفاده از ریتینر در شش ماه اول به صورت تمام وقت و در شش ماه دوم به صورت نیمه وقت توصیه می شود.
مزایا و معایب ارتودنسی ثابت فلزی
هنگام انتخاب روش درمان ارتودنسی، درک کامل مزایا و معایب گزینه های مختلف اهمیت زیادی دارد. ارتودنسی ثابت فلزی با وجود قدمت طولانی، همچنان یکی از پرکاربردترین روش های درمانی است. در ادامه، جنبه های مختلف این روش را بررسی می کنیم.
مزایای استفاده از ارتودنسی ثابت فلزی
ارتودنسی ثابت فلزی مزایای متعددی دارد که آن را به انتخابی محبوب برای بسیاری از بیماران تبدیل کرده است:
- هزینه مناسب: این نوع ارتودنسی ارزان ترین گزینه درمانی موجود است، که آن را برای طیف وسیعی از بیماران قابل دسترس می کند.
- استحکام و دوام بالا: براکت های فلزی از فولاد ضدزنگ با کیفیت ساخته می شوند و محکم ترین نوع ارتودنسی هستند. این ویژگی باعث می شود کمتر دچار آسیب شوند.
- کارآیی بالا: این روش سریع ترین نوع درمان ارتودنسی استو فشار وارده از طرف این براکت ها باعث حرکت سریع تر دندان ها به موقعیت مطلوب می شود.
- قابلیت درمان مشکلات پیچیده: براکت های فلزی برای درمان تمام انواع ناهنجاری های دندانی مؤثر هستندو طرح درمان های پیچیده را به خوبی اجرا می کنند.
محدودیت ها و معایب احتمالی
علی رغم مزایای فراوان، ارتودنسی ثابت فلزی معایبی نیز دارد:
- ظاهر نامناسب: مهم ترین ایراد این روش، ظاهر فلزی آن است که کاملاً به چشم می آید و ممکن است باعث تیره به نظر رسیدن دندان ها شود [111، 112].
- دشواری در بهداشت دهان: احتمال گیر کردن ذرات غذا بین براکت ها وجود دارد که می تواند باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان شود.
- نیاز به مراجعه مرتب: بیمار باید برای تنظیم سیم به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کند.
- غیرقابل جداسازی: براکت ها ثابت هستند و تا پایان درمان نمی توان آن ها را از دهان خارج کرد.
- احتمال تحریک لثه: این نوع ارتودنسی ممکن است باعث ناراحتی و تحریک لثه شود.
مقایسه با سایر روش های ارتودنسی
در مقایسه با سایر روش های ارتودنسی، نقاط قوت و ضعف ارتودنسی ثابت فلزی بیشتر مشخص می شود:
- براکت های سرامیکی: ظاهر بهتر و نامحسوس تری دارند، اما آسیب پذیرتر از براکت های فلزی هستند و احتمال شکستگی آن ها بیشتر است.
- ارتودنسی لینگوال: از براکت های فلزی استفاده می کند، اما در سمت داخلی دندان ها نصب می شود و به راحتی قابل مشاهده نیست.
- ارتودنسی نامرئی (اینویزالاین): این نوع ارتودنسی ظاهر بهتری دارد، اما فشار وارده از طرف آن نسبت به براکت های فلزی کمتر است و سرعت درمان پایین تری دارد.
با وجود ظهور روش های جدید، براکت های فلزی همچنان به دلیل کارآیی بالا و قیمت مناسب، گزینه ای محبوب برای درمان ارتودنسی محسوب می شوند.
هزینه ارتودنسی ثابت فلزی
تصمیم گیری برای انجام ارتودنسی ثابت فلزی، بدون در نظر گرفتن جنبه های مالی آن کامل نیست. بسیاری از بیماران پیش از شروع درمان، نگرانی هایی درباره هزینه ارتودنسی دندان دارند. در ادامه، اطلاعات دقیقی درباره هزینه ها و عوامل تأثیرگذار بر آن ارائه می دهیم.
عوامل موثر بر هزینه درمان
چندین عامل مهم بر قیمت نهایی ارتودنسی ثابت فلزی تأثیر می گذارند:
- نوع و شدت ناهنجاری: هرچه پیچیدگی ناهنجاری دندانی بیشتر باشد، هزینه درمان افزایش می یابد.
- سن بیمار: افزایش سن باعث بالا رفتن هزینه درمان می شود، زیرا حرکت دندان ها در سنین بالاتر دشوارتر است.
- طول دوره درمان: مدت زمان طولانی تر به معنای استفاده از تجهیزات بیشتر و مراجعات متعدد است، که هزینه را افزایش می دهد.
- متخصص درمان کننده: هزینه درمان نزد متخصص ارتودنسی در مقایسه با دندانپزشک عمومی بالاتر است.
- موقعیت جغرافیایی کلینیک: قیمت ارتودنسی در مناطق مختلف می تواند متفاوت باشد.
قیمت های ارتودنسی ثابت فلزی در کلینیک دندانپزشکی پدیدار به شرح زیر است:
| نوع خدمات ارتودنسی | قیمت (تومان) |
|---|---|
| ارتودنسی ثابت فلزی یک فک | 40,000,000 |
| ارتودنسی ثابت فلزی دو فک | 68,000,000 |
| ارتودنسی با براکت دیمون (هر فک) | 65,000,000 |
| نگهدارنده (ریتینر) پس از درمان | از 2,500,000 |
باید توجه داشت که این قیمت ها ممکن است با توجه به شرایط خاص هر بیمار و پیچیدگی درمان تغییر کند.
مراقبت های لازم حین درمان ارتودنسی ثابت فلزی
پس از نصب براکت های فلزی، مراقبت مناسب از آن ها نقش مهمی در موفقیت درمان ارتودنسی دارد. رعایت دقیق این مراقبت ها، علاوه بر حفظ سلامت دهان و دندان، باعث کوتاه تر شدن دوره درمان نیز می شود.
بهداشت دهان و دندان
براکت های فلزی محل مناسبی برای رشد باکتری ها هستند که می توانند باعث افزایش مشکلات و بیماری های دهان و دندان شوند. بنابراین رعایت بهداشت در دوران ارتودنسی ثابت فلزی ضروری است:
- مسواک زدن حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه با خمیردندان حاوی فلوراید
- استفاده از نخ دندان و فلاس تریدر برای تمیز کردن فضای بین دندان ها و زیر سیم ها
- استفاده از مسواک بین دندانی برای پاکسازی دقیق اطراف براکت ها
- شستشوی دهان با دهانشویه ضد باکتری یا آب بعد از هر وعده غذایی
اگر امکان مسواک زدن بعد از خوردن غذا را ندارید، حداقل دهان خود را با آب بشویید تا ذرات غذا از لای براکت ها خارج شوند.
محدودیت های غذایی
تغذیه مناسب در دوران ارتودنسی از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی خوراکی ها می توانند به براکت ها آسیب برسانند یا باعث شکستن آن ها شوند:
- غذاهای سفت و سخت: آجیل، بلال، ته دیگ برنج، آبنبات های سخت
- خوراکی های چسبناک: آدامس، کارامل، تافی، گز، سوهان
- غذاهای نیازمند گاز زدن: سیب کامل، ساندویچ ها، خیار و هویج بزرگ
غذاها را به قطعات کوچک تقسیم کنید و از جویدن آرام با هر دو طرف دهان استفاده کنید. همچنین مصرف مواد قندی و کربوهیدرات های فرآوری شده را به حداقل برسانید.
مراقبت های ویژه برای حفظ براکت ها
براکت ها عامل انتقال نیرو از سیم ها به دندان ها هستند و شکستگی آن ها می تواند باعث تأخیر در روند درمان شود:
- هزینه نصب مجدد براکت های شکسته شده به عهده بیمار است
- با گذشت زمان و با هرچه صاف تر شدن دندان ها، از سیم های سفت تر استفاده می شود
- در صورت شکستن باند براکت، روند درمان مختل می شود و باید سیم را چند سایز نرم تر کرد
- از موم دندانی برای کاهش تحریک لثه و بافت داخل دهان استفاده کنید
- هنگام ورزش های تماسی، از محافظ دهان استفاده کنید
به طور کلی، رعایت این مراقبت ها نه تنها باعث حفظ سلامت دهان و دندان می شود، بلکه از بروز مشکلات احتمالی مانند التهاب لثه، پوسیدگی دندان و تأخیر در فرآیند درمان ارتودنسی ثابت فلزی جلوگیری می کند.
نتیجه گیری
براکت های فلزی ثابت همچنان به عنوان یکی از موثرترین روش های درمان ناهنجاری های دندانی شناخته می شوند. قیمت مناسب، دوام بالا و نتایج قابل پیش بینی این روش درمانی، آن را به انتخابی مطمئن برای بسیاری از بیماران تبدیل کرده است.
بنابراین، موفقیت درمان ارتودنسی ثابت فلزی به سه عامل اصلی وابسته است: انتخاب متخصص مجرب، رعایت دقیق توصیه های مراقبتی و پیگیری منظم جلسات درمان. بهترین کلینیک دندانپزشکی غرب تهران با بهره گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر متخصص، خدمات جامع ارتودنسی را با کیفیت بالا ارائه می دهد.
سوالات متداول درباره ارتودنسی ثابت فلزی
بسیاری از افراد قبل از شروع درمان ارتودنسی ثابت فلزی، سوالات متعددی دارند. در این بخش به پرسش های رایج پاسخ می دهیم تا دید جامعی نسبت به این روش درمانی پیدا کنید.
مدت زمان ارتودنسی ثابت فلزی چقدر است؟
به طور میانگین، درمان ارتودنسی ثابت فلزی حدود ۲ سال طول می کشد، اما این زمان بسته به وضعیت بیمار می تواند بین ۱ تا ۳ سال متغیر باشد. عواملی مانند شدت ناهنجاری، سن بیمار و میزان همکاری شخص در روند درمان تأثیرگذار هستند.
آیا ارتودنسی ثابت فلزی درد دارد؟
در روزهای اول پس از نصب براکت ها و همچنین پس از هر جلسه تنظیم، ممکن است درد خفیفی احساس کنید که معمولاً طی چند روز برطرف می شود. در صورت نیاز، می توان با مشورت پزشک از مسکن های ساده استفاده کرد.
آیا محدودیت سنی برای ارتودنسی ثابت فلزی وجود دارد؟
خیر، هیچ محدودیت سنی برای انجام ارتودنسی وجود ندارد. با این حال، درمان در سنین رشد (بین ۸ تا ۱۲ سالگی) نتایج بهتری دارد، زیرا استخوان ها هنوز در حال شکل گیری هستند.
آیا ارتودنسی ثابت فلزی باعث ضعیف شدن دندان ها می شود؟
خیر، اگر درمان توسط متخصص ارتودنسی و به درستی انجام شود، آسیبی به دندان ها وارد نخواهد شد.
آیا ارتودنسی ثابت فلزی ظاهر صورت را تغییر می دهد؟
بله، ارتودنسی می تواند ظاهر صورت را بهبود بخشد. میزان تغییر بستگی به نوع ناهنجاری و روش درمان دارد که توسط متخصص ارتودنسی تعیین می شود.