ایمپلنت دندان، امروزه مهم‌ترین روش برای ترمیم جاهای خالی دندان‌های از دست رفته است. ایمپلنت دندان، اگرچه یک روش زمان‌بر و بسیار تخصصی به‌حساب می‌آید، اما دارای ظرافت‌ها و نکات خاصی است که در هر یک از دهک‌های سنی جامعه باید به‌صورت اختصاصی به آن نگاه شود. به‌عنوان مثال، ایمپلنت دندان برای کودکان، ایمپلنت دندان در افراد مسن، ایمپلنت دندان در افراد بالای ۱۸ سال و … هر یک دارای نکات و حساسیت‌هایی هستند که باید به‌صورت مجزا به هر یک از آنها پرداخته شود.
کلینیک دندانپزشکی پدیدار دنتال در ادامه این مطلب قصد دارد تا در مورد ایمپلنت دندان برای کودکان صحبت کند. بنابراین اگر در خانه کودکی دارید که از جای خالی دندان از دست رفته رنج می‌برد و این موضوع اعتماد به نفس کودک دلبند شما در خندیدن و صحبت کردن در جمع را تحت تأثیر قرار داده است، تا پایان این مطلب با پدیدار دنتال همراه باشید.
چگونگی اجرای ایمپلنت دندان
پیش از آنکه به موضوع ایمپلنت دندان برای کودکان در حال رشد بپردازیم، بهتر است نگاهی به چگونگی انجام ایمپلت دندان داشته باشیم. در روش کاشت ایمپلنت دندان، به این ترتیب عمل می‌شود که ابتدا دندانپزشک اقدام به کاشت پایه ایمپلنت در داخل استخوان فک بیمار می‌کند. در واقع، تاج دندان برای آنکه بتواند وظیفه یک دندان طبیعی را انجام دهد، باید از یک تکیه‌گاه و پایه محکمی برخوردار باشد. این تکیه‌گاه، همان پایه فلزی ایمپلنت است که در داخل استخوان فک جوش می‌خورد.
در برخی از بیماران، به‌دلیل ناکافی بودن حجم استخوان فک و یا تراکم پایین آن، دندانپزشک ناچار به انجام پیوند استخوان فک می‌شود تا زیرساخت و فوندانسیون لازم برای قرار گرفتن ریشه دندان را تقویت کند. پس از گذشت مدتی (که با توجه به شرایط بدنی بیمار می‌تواند تا چند ماه به طول بیانجامد)، دندانپزشک اقدام به انجام فرایندهای بعدی یعنی نصب اباتمنت و اجرای تاج دندان خواهد کرد.
ایمپلنت دندان برای کودکان در حال رشد
در کودکان در حال رشد، استخوان فک نیز مثل تمام سیستم استخوان‌بندی بدن کودک، در حال رشد و تکمیل است و هنوز به درجه رشد و تکامل نهایی خود نرسیده است. به‌همین دلیل ایمپلنت در این مرحله ممکن است تأثیر منفی بر رشد صحیح و اصولی دندان و فک داشته باشد.
در واقع ایمپلنت زمانی می‌تواند نتیجه و خروجی رضایت‌بخشی داشته باشد که پزشک از یک نقطه اتکا قابل اطمینان و ماندگار برای کاشت پایه ایمپلنت برخوردار باشد.
آیا ایمپلت دندان انتخاب مناسبی برای کودکان است؟
ایمپلنت دندان در صورتی می‌تواند برای کودکان مناسب باشد که رشد فک آنها متوقف شده باشد. این در حالی‌ست که دختران معمولاً تا سن ۱۵ سالگی و پسران تا حدود سن ۱۷ سالگی همچنان در حال رشد استخوان بندی خود هستند. به همین دلیل انجام ایمپلنت در سنین پایین می‌توانند باعث برهم خوردن نظم و چیدمان دندان‌های اطراف شود و به مرور زمان منجر به کج شدن دندان‌ها گردد؛ و این یعنی یک مشکل بزرگ‌تر برای کودک.
آکادمی ایمپلنت دندانپزشکی آمریکا، پیشنهاد می‌کند که نصب ایمپلنت دست‌کم تا سنین ۱۸ سالگی مورد پیگیری قرار نگیرد و والدین تا این سن شکیبایی پیشه کنند.
کمترین سن برای کاشت ایمپلنت دندان
همان‌طور که اشاره شد، بیمار برای انجام عمل کاشت ایمپلنت دندان باید به بلوغ استخوان بندی رسیده باشد. به بیان بهتر، استخوان فک باید توسعه نهایی خود را کرده و جهش رشدی دیگری در پیش نداشته باشد. چنانچه ایمپلت دندان قبل از سن بلوغ انجام شود، بر اثر تداوم رشد فک، ترمیم به هم می‌خورد و دوام و ماندگاری آن به خطر خواهد افتاد.
بنابراین، کمترین سن برای کاشت ایمپلنت دندان، ۱۸ سال در نظر گرفته شده است.
پیامدهای ایمپلنت زودرس در کودکان
هرگونه شتاب در انجام ایمپلنت دندان در سنین زیر ۱۸ سال می‌تواند پیامدهای نامطلوبی به همراه داشته باشد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- فاصله افتادن بین دندان‌ها
- از بین رفتن استخوان در اطراف محل کاشت ایمپلنت
- مشکلات گاز گرفتگی ناخواسته
- تغییر در زیبایی ظاهری ناحیه جمجمه و صورت
بنابراین دندانپزشک ابتدا اقدام به تصویربرداری اشعه ایکس و ارزیابی‌های مورد نیاز دیگر می‌کند تا از رشد کامل استخوان فک کودک اطمینان حاصل کند و با توجه به تراکم آن، نسبت به انجام پیش نیازهای احتمالی مورد نیاز قبل از کاشت ایمپلنت دندان اقدام کند.
روش‌های جایگزین برای ایمپلنت کودک
به هر حال کودک مثل تمامی اقشار دیگر جامعه بر اثر جای خالی دندان(های) از دست داده خود احساس نقص و کمبود می‌کند و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد؛ که این می‌تواند بر روی فعالیت‌های اجتماعی و پیشرفت درسی او نیز تأثیرگذار باشد. بنابراین دانش دندانپزشکی برای این موارد نیز راهکارهای خوبی را در نظر گرفته است؛ که در ادامه این مطلب می‌خواهیم به همین روش‌های جایگزین ایمپلنت کودک اشاره کنیم:
فیلیپر
فیلیپر یک اندام متحرک است که از آن برای پر کردن فضای خالی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شود. این اندام که یک ظاهر طبیعی دارد و به لحاظ ظاهری هیچ تفاوتی با دندان طبیعی ندارد، یک نوع دندان مصنوعی است که به راحتی قابل قرار گرفتن و برداشتن دوباره است. البته استفاده از فیلیپر می‌تواند احساس ناراحتی، درد و عفونت‌های احتمالی لثه را نیز به همراه داشته باشد. فیلیپر از وزن کم و ظرافت زیادی برخوردار است و می‌تواند به راحتی شکسته شود و اگر به درستی از آن مراقبت نشود، نمی‌تواند پاسخگوی نیاز کامل بیمار باشد.
دندان مصنوعی ثابت موقت تکه‌ای
دندان مصنوعی ثابت موقت نیز یک راه حل دیگر برای جایگزین شدن دندان‌های از دست رفته یا آسیب دیده در دوران کودکی است. این دندان از جنس آکرولیک ساخته می‌شود و به دندان‌های کناری وصل می‌گردد. این نوع دندان مصنوعی از استحکام زیادی برخوردار است و به راحتی از دهان خارج نمی‌شود. پیش از اتصال دندان مصنوعی، باقی‌مانده دندان قبلی تراش داده می‌شود تا فرایند اتصال به‌خوبی انجام شود.
از جمله مزیت‌های این روش مکان استفاده از آن برای دندان‌های عقب و جلو است.
بریج مریلند
این روش یک روش پیشرفته برای جایگزین روش ایمپلنت دندان در کودکان است. بریج پروتز دندانی است که به دلیل شباهت زیادی که به پل (Bridge) دارد، به این نام خوانده می‌شود.
در روش بریج مریلند، از یک پایه فلزی استفاده می‌شود که بر روی آن یک یا چند دندان مصنوعی (با توجه به تعداد دندان‌های از بین رفته و جاهای خالی باقی‌مانده) قرار گرفته‌اند. این پایه فلزی به دندان مجاور که نقش دندان پایه را ایفا خواهد کرد متصل می‌شود و دندان‌های مصنوعی متصل به آن، جاهای خالی را پر می‌کنند. بریج مریلند یک پوشش فلزی است که می‌تواند یک پروتز کامل و دائمی در دهان کودک باشد.
ریتینر اسیکس
ریتینر استیکس که به آن پلاک نگهدارنده هم گفته می‌شود زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دندان مصنوعی اصلی آسیب دیده باشد. این روش اگر برای کودک مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند هنگام مصرف غذا آن را از دهان خارج کند. معمولاً از روش ریتینر اسیکس برای دندان‌های جلو و عقب دهان استفاده می‌شود.
باندینگ
در روش باندینگ به این ترتیب عمل می‌شود که از مواد رزین رنگ دندان که معمولاً مواد پلاستیکی با دوامی هستند، برای بهبود شکل و رنگ دندان‌ها استفاده می‌شود. در این روش، نخست یک سایه رنگی مناسب و هماهنگ با دندان‌های بیمار انتخاب می‌شود و پس از آن با استفاده از محلول اسید فسفوریک، سطح دندان زبر می‌گردد. عامل باندینگ مایع بر روی دندان زده می‌شود در مرحله پایانی، رزین همرنگ دندان بر روی آن پیاده می‌شود و با استفاده از پرتو فرابنفش خشک و سفت می‌گردد.
این مراحل تا زمانی تکرار می‌شوند که شکل نهایی دندان به دلخواه بیمار محقق شود. در پایان، دندانپزشک اقدام به پولیش ماده می‌کند تا با سایر دندان‌های کناری هماهنگ شود. از باندینگ گذشته از ترمیم دندان‌های از دست رفته می‌توان برای ترمیم دندان‌های شکسته و لب‌پر نیز استفاده کرد. این روش نیازی به تراشیدن مینای دندان و بی‌حسی ندارد؛ اما در عین حال، از استحکام دندان‌های طبیعی هم برخوردار نیست و یک روش ترد و شکننده به حساب می‌آید.
ارتودنسی یا بریس
ارتودنسی با استفاده از بریز برای پر کردن جای خالی دندان کودک روش دیگری برای جبران فضای ناشی از دندان از دست رفته در کودک می‌باشد. در این روش، دندانپزشک با استفاده از بریس، به‌تدریج دندان‌های باقی‌مانده را به داخل فضای خالی هدایت می‌کند و در عین حال به حفظ تراز مناسب دندان‌ها و فک نیز کمک می‌شود. این روش یک روش موقت به‌حساب می‌آید و از نظر زیبایی و سلامت دهان از تأثیر بسیار زیادی برخوردار است.
سخن پایانی
آن‌چه که در تمامی محافل دندانپزشکی مطرح می‌شود این است که کودک تا سن ۱۸ سالگی امکان ایمپلنت دندان را نخواهد داشت؛ چون ساختار استخوان فک کودک هنوز به رشد نهایی خود نرسیده و به دلیل متغیر بودن ساختار استخوان فک، این استخوان نمی‌تواند یک پشتیبانی و ساپورت کامل و مطمئن برای ایمپلنت کودک به حساب بیاید.
اگرچه کلینیک دندانپزشکی پدیدار دنتال در این مقاله تلاش کرد تا روش‌های جایگزینی را برای ایمپلنت دندان کودک معرفی کند. اما به خاطر داشته باشید که تمام این روش‌ها به‌دلیل رشد مستمر استخوان کودک، و تغییر ساختار استخوان‌ها و دندان‌های روی آنها، نیاز به مراقبت و پایش مستمر و مراجعه مداوم به دندانپزشک دارند.
دندانپزشکان متخصص در زمینه دندانپزشکی کودکان در کلینیک دندانپزشکی پدیدار دنتال، آماده ارائه خدمات دندانپزشکی به کودکان و نوجوانان عزیز هستند.
